Khủng hoảng trong ngoài Pedro I của Brasil

Vấn đề vương vị Bồ Đào Nha

Pedro I năm 27 tuổi trong chuyến công du tới Salvador, tỉnh Bahia, tháng 3 năm 1826

Sau quá trình đàm phán căng go, Bồ Đào Nha kí thỏa thuận vào ngày 29 tháng 8 năm 1825 công nhận nền độc lập của Brasil.[97] Ngoài việc công nhận sự li khai, hiệp ước đòi hỏi phía Brasil phải nộp một khoản tiền lớn, bao gồm cả tiền bồi thường theo cho phía Bồ Đào Nha, song không có yêu sách nào khác. Tiền bồi thường được trả cho những người dân Bồ cư trú ở Brasil vì những mất mát họ gặp phải, chẳng hạn như việc tài sản bị tịch thu. João VI cũng có quyền tự xưng là hoàng đế Brasil.[98] Một điều xấu hổ cho phía Brasil là hiệp ước tỏ ra rằng nền độc lập là một hành động thương hại của João VI, thay vì đàn áp quân nổi dậy Brasil bằng vũ lực.[99][100] Tệ hơn là, phía Anh tự coi mình có công thúc đẩy hòa bình bằng việc dàn xếp đàm phán, đã buộc Brasil phải ký riêng với mình một hiệp ước trao quyền tự do thương mại trên đất Brasil cho phía Anh, và Brasil phải đồng ý xóa bỏ việc buôn bán nô lệ châu Phi trong vòng bốn năm. Những thỏa thuận này đều tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế Brasil.[101][102]

Vài tháng sau, Hoàng đế nhận được tin rằng phụ vương của ông đã giá băng ngày 10 tháng 3 năm 1826, và do đó ông kế vị ngai vàng với vương hiệu Dom Pedro IV.[103] Nhận thất rằng việc tái hợp Brasil và Bồ Đào Nha sẽ không nhận được sự ủng hộ từ cả hai nước, ông nhanh chóng từ bỏ ngai vàng Bồ Đào Nha vào ngày 2 tháng 5 và truyền vị cho trưởng nữ, tức là Nữ hoàng Dona Maria II.[104][105][lower-alpha 3] Khi thoái vị ông cũng đưa ra điều kiện là: Bồ Đào Nha phải chấp nhận Hiến pháp cho ông soạn thảo và Maria II phải cưới em trai ông là Miguel.[103] Ngay cả khi đã thoái vị, Pedro I vẫn tiếp tục can thiệp vào công việc nội bộ triều đình Bồ Đào Nha như một vị vua vắng mặt, chẳng hạn như là sắp xếp các cuộc hẹn.[106] Ông cảm thấy khó khăn khi vừa phải giữ địa vị hoàng đế Brasil vừa phải phân tâm bảo vệ quyền lợi của con gái mình ở Bồ Đào Nha.[106]

Miguel chỉ giả bộ tuân theo kế hoạch của Pedro I. Sau khi ông ta tự xưng Nhiếp chính vương đầu năm 1828, nhận được hậu thuẫn từ thân mẫu Carlota Joaquina, liền hủy bỏ Hiến pháp, và không lâu sau đó được phe Chuyên chế ủng hộ, xưng là Vua Dom Miguel I.[107] Đau khổ vì sự phản bội của người em trai mà mình tin tưởng, Pedro I còn bị những người chị em ruột của mình chống lại, đó là Maria Teresa, Maria Francisca, Isabel MariaMaria da Assunção, họ đều theo phe Miguel I.[108] Chỉ có cô em gái út, Ana de Jesus, còn ủng hộ ông, và sau đó Công chúa đi đến Rio de Janeiro yết kiến hoàng huynh.[109] Với lòng hận thù và sự tin tưởng vào tin đồn rằng Miguel I đã giết chết phụ thân, Pedro I chuyển mục tiêu sang Bồ Đào Nha và cố gắng tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế dành cho con gái ông Maria II.[110][111]

Chiến tranh và góa vợ

Lễ hội tại Quảng trường São Francisco de Paula, thành Rio de Janeiro, chào đón Pedro I trở về từ Bahia, 4 tháng 4 năm 1826

Được hậu thuẫn bởi Các tỉnh Liên hiệp Río de la Plata (nay là Argentina), một phe đảng nhỏ tuyên bố tỉnh Cisplatina ở miền cực Nam Brasil độc lập vào tháng 4 năm 1825.[112] Chính phủ Brasil ban đầu chỉ coi nỗ lực li khai chỉ là một cuộc phiến loạn nhỏ. Vài tháng sau tình hình trở nên khó giải quyết khi Các tỉnh Liên hiệp đưa lực lượng đến trợ giúp Cisplatina. Để trả đũa, Đế quốc tuyên bố chiến tranh vào tháng 12, gọi là Chiến tranh Cisplatina.[113] Hoàng đế ngự giá đến tỉnh Bahia (thuộc miền bắc Brasil) vào tháng 2 năm 1826, dẫn theo vợ ông và con gái Maria. Hoàng đế được người dân Bahia đón tiếp nồng nhiệt.[114] Chuyến công du này nhằm mục đích tìm kiếm sự ủng hộ cho nỗ lực chiến tranh.[115]

Trong đoàn tùy tùng của hoàng gia còn có Domitila de Castro (sau là-Tử tước phu nhân rồi Hầu tước phu nhân xứ Santos), người tình được sủng ái nhất của Pedro I từ sau lần gặp mặt đầu tiên giữa họ năm 1822. Dù không bao giờ trung thành với Maria Leopoldina, trước nay ông luôn cẩn thận che giấu mối quan hệ ngoài luồng với những người phụ nữ khác.[116] Tuy nhiên, sự say mê của ông đối với nhân tình mới đã "trở nên trắng trợn và quá giới hạn", trong khi vợ ông phải chịu đựng sự coi thường và trở thành đối tượng của những tin đồn.[117] Pedro I đối xử ngày càng thô bạo và hèn hạ với Maria Leopoldina, giảm chi tiêu của bà, cấm túc bà trong cung điện và buộc bà phải cho Domitila xuất hiện trong đoàn tùy tùng của mình.[118][119] Vào thời gian này, phu nhân Domitila cùng gia đình và bạn bè bà ta đã lợi dụng sự sủng ái của ông để mưu lợi cho mình. Những kẻ đang muốn tranh thủ sự ủng hộ của hoàng đế cho những kế hoạch của mình đều tìm đến bà ta, thay vì đi con đường đường hoàng, chính đáng.[120]

Ngày 24 tháng 11 năm 1826, Pedro I giong buồm từ Rio de Janeiro đến São José thuộc tỉnh Santa Catarina. Từ đây ông lái xe tới Porto Alegre, thủ phủ tỉnh Rio Grande do Sul, nơi lực lượng chính đang đóng ở đó.[121] Khi ông đến nơi vào ngày 7 tháng 12, Hoàng đế nhận thấy tình hình quân đội tồi tệ hơn nhiều so với những gì mà ông mong đợi. Ông "phản ứng bằng thói quen của mình: thông qua hàng loạt mệnh lệnh, sa thải những quan chức tham nhũng và không đủ năng lực, kết nghĩa anh em với quân đội, và chán nản với tình hình quân sự và dân sự."[122] Sau đó ông trở về Rio de Janeiro khi được tin Maria Leopoldina qua đời vì biến chứng sau cơn sẩy thai.[123] Có tin đồn được lan truyền đi trong quần chúng là bà chết vì bị đánh đập bởi Pedro I.[lower-alpha 4] Trong khi đó, chiến tranh vẫn tiếp diễn không mấy khả quan cho phe Đế quốc. Pedro I từ bỏ Cisplatina vào tháng 8 năm 1828, và tỉnh này trở thành quốc gia độc lập Uruguay.[124][125]

Tái hôn

Hôn lễ của Pedro I với Amélie xứ Leuchtenberg. Đứng kế bên ông, là các con của ông với Maria Leopoldina, từ trước ra sau: Pedro, Januária, PaulaFrancisca

Sau cái chết của hoàng hậu, Pedro I nhận ra rằng mình đã cư xử tệ bạc với vợ, và quan hệ giữa ông với Domitila bắt đầu rạn nứt. Maria Leopoldina, không như những thị thiếp bên ngoài, rất được thần dân yêu mến, tận tụy và thương yêu chồng mà không cần đáp lại. Hoàng đế rất nhớ bà, và cảm giác mất mát và hối hận đó khiến ông bị ám ảnh mỗi khi ở bên Domitila.[126] Một ngày nọ Domitila nhìn thấy ông đang ngồi khóc và ôm bức chân dung của người vợ quá cố, mà ông từng tuyên bố là con quỷ khó coi nhất mà ông từng thấy.[127] Sau đó, Hoàng đế rời khỏi giường và hét lên với Domitila: "Hãy ra khỏi đây! Trẫm biết trẫm đã sống một cuộc sống không xứng đáng với một quân vương. Ta không thể vơi đi những ý nghĩ về hoàng hậu."[128][129] Ông không quên những đứa con của mình còn nhỏ đã mất mẹ, nhiều lần ông ôm cậu con trai nhỏ Pedro vào lòng và nói: "Cậu bé tội nghiệp, mày là một hoàng tử khổ sầu nhất trong cuộc đời này."[130]

Theo lệnh của Pedro I, Domitila rời Rio de Janeiro ngày 27 tháng 6 năm 1828.[131] Ông dự tính tái hôn và làm lại một người tối hơn. Thậm chí ông còn cố giải thích cho nhạc phụ về lòng thành tâm của mình, bằng lời lẽ trong một bức thư "Xưa tôi có tính hung dữ, và tôi sẽ không mắc phải những sai lầm đó một lần nữa, với tất cả lòng hối hận tôi mong sự khoan thứ từ Chúa".[132] Tuy nhiên Franz I không tin những lời này. Hoàng đế Áo, vẫn còn phẫn nộ vì việc con gái mình bị Pedro chà đạp, rút hết mọi sự ủng hộ dành cho Pedro I ở cả Brasil và Bồ Đào Nha.[133] Bởi vì danh tiếng của Pedro I ở châu Âu không mấy tốt đẹp, do những vụ bê bối trước đó, rất nhiều nữ quý tộc châu Âu từ chối lời cầu hôn của ông.[107] Lòng tự ái bị tổn thương, ông cho phép nhân tình cũ trở về, và bà ta về triều vào ngày 29 tháng 4 năm 1829, gần một năm sau khi rời đi.[132][134]

Tuy nhiên, khi thỏa thuận hôn nhân cuối cùng đã được sắp xếp, Hoàng đế chấm dứt quan hệ với Domitila. Bà ta trở về quê nhà São Paulo ngày 27 tháng 8 và ở đó luôn.[135] Mấy ngày trước đó, ngày 2 tháng 8, Hoàng đế kết hôn ủy quyền với Amélie xứ Leuchtenberg.[136][137] Ông bị hớp hồn bởi vẻ đẹp của bà sau lần gặp mặt đầu tiên.[138][139] Lời thệ ước được phê chuẩn tại Thánh lễ Nuptial ngày 17 tháng 10.[140][141] Amélie được coi là tốt bụng và thương yêu các con của ông và và trở thàn một nhân tố cần thiết cho gia đình và danh dự của Pedro trước công chúng.[142] Sau khi Domitila bị đuổi, Hoàng đế cố gắng thay đổi hành vi của mình theo chiều tích cực hơn. Ông không gây ra thêm rắc rối tình ái và trung thành với người vợ mới.[143] Trong một nỗ lực để giảm nhẹ và trốn tránh các sai lầm trong quá khứ, ông tiến hành hòa giải với Bộ trưởng và cố vấn cũ José Bonifácio.[144][145]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Pedro I của Brasil //nla.gov.au/anbd.aut-an49784564 http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticia... http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&... //www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&na... http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?... http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12173735c http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12173735c http://www.idref.fr/059713453 http://id.loc.gov/authorities/names/n50008778 http://d-nb.info/gnd/118983318